Edvard Grieg Poranek to jedna z najpopularniejszych kompozycji norweskiego kompozytora. Ten piękny utwór fortepianowy powstał w trakcie pobytu Griega w rodzinnej Norwegii i oddaje charakterystyczny nastrój poranka w tym kraju. W niniejszym artykule przybliżymy historię, analizę i cechy charakterystyczne tego arcydzieła, a także posłuchamy najsłynniejszych nagrań. Zapraszamy do lektury, aby poznać tajniki jednego z najpiękniejszych utworów Griega.
Kluczowe wnioski:- Poranek powstał w trakcie pobytu Griega w Norwegii i oddaje nastrój poranka w tym kraju.
- Jest to arcydzieło fortepianowe, bardzo lubiane przez melomanów na całym świecie.
- Analiza dzieła pokazuje jego finezję i kunszt kompozytorski Griega.
- Istnieje wiele znakomitych nagrań Poranka, warto ich posłuchać.
- Utwór ten należy do największych osiągnięć Griega i jest obowiązkowym punktem repertuaru pianistów.
Edvard Grieg stworzył Poranek w trakcie pobytu w Norwegii
Norweski kompozytor Edvard Grieg stworzył jedno ze swoich najsłynniejszych dzieł - Poranek - w trakcie pobytu w ojczystej Norwegii. Był rok 1875, Grieg przebywał wówczas w swojej posiadłości Troldhaugen położonej niedaleko Bergen. Tamtejszy pejzaż, z malowniczym widokiem na fiord, zainspirował go do stworzenia utworu oddającego wyjątkowy nastrój norweskiego poranka.
Grieg zaczął komponować Poranek już w 1874 roku, jednak dopiero rok później udało mu się ukończyć ten krótki, ale niezwykle wysublimowany utwór. Dzieło to powstało w formie suity, składającej się z czterech części - Poranek, Astor Piazzolla, Anitra's Dance i W Grocie Króla Gór.
Podczas pracy nad Porankiem Grieg czerpał inspirację z otaczającej go norweskiej przyrody. Delikatne dźwięki naśladują szelest porannego wiatru, śpiew ptaków i szmer strumieni. Kompozytor oddał w ten sposób wyjątkowy nastrój, jaki towarzyszy wschodowi słońca w górskim krajobrazie Norwegii.
Geneza tytułu utworu
Tytuł Poranek nie jest przypadkowy. Grieg pragnął wprost oddać w nim charakterystyczną, pełną spokoju atmosferę poranka w Norwegii. Stąd też zdecydował się na prosty, ale jakże trafny tytuł, bezpośrednio kojarzący się z tą porą dnia.
Kompozytor znakomicie uchwycił w Poranku delikatne piękno rodzimej przyrody, budzącej się do życia o świcie. Dlatego też utwór ten jest tak doskonałym odzwierciedleniem wyjątkowego klimatu norweskiego krajobrazu o poranku.
Geneza powstania Poranka Edvarda Griega
Geneza Poranka Edvarda Griega wiąże się ściśle z pobytem kompozytora w Norwegii. Latem 1875 roku Grieg przebywał w swojej posiadłości Troldhaugen, położonej malowniczo nad fiordem koło Bergen. Był to dla niego okres intensywnej pracy twórczej.
Wtedy właśnie powstały fragmenty takich dzieł, jak suita peer Gynt, koncert fortepianowy oraz właśnie słynny Poranek. Na kompozytora ogromne wrażenie wywarł piękny, surowy krajobraz norweskiej przyrody. Postanowił oddać w muzyce wyjątkowy nastrój poranka w tym górskim kraju.
Początkowo Grieg pracował nad Porankiem już w 1874 roku. Jednak dopiero latem następnego roku udało mu się ukończyć pracę nad tym arcydziełem. Stworzył je jako pierwszą część suity Lyric Pieces, obok takich utworów jak Astor Piazzolla czy Anitra's Dance.
Inspiracje naturalnym pięknem Norwegii
Komponując Poranek, Grieg czerpał inspirację z otaczającego go piękna norweskiej przyrody. Delikatne dźwięki naśladują szelest wiatru, śpiew ptaków i szmer strumieni. Doskonale oddają one nastrój budzącego się do życia krajobrazu.
Grieg znakomicie uchwycił w tej miniaturze wyjątkowy klimat norweskiego poranka. Dlatego Poranek uważany jest za jedno z najlepszych odzwierciedleń piękna rodzimej przyrody w twórczości kompozytora.
Czytaj więcej: FFF – Co oznacza, jak stosować, wady i zalety
Nuty i historia Poranka Griega
Poranek Griega to krótki utwór fortepianowy, zapisany w tonacji e-moll. Składa się z zaledwie 55 taktów, a jego wykonanie trwa zwykle około 3 minut.
Pod względem formy jest to jednoczęściowa miniatura. Rozpoczyna się łagodną, melancholijną melodią w partii prawej ręki, przy akompaniamencie prostych akordów lewej ręki. Następnie pojawia się drugi, bardziej ruchliwy motyw, prowadzący do powtórzenia początkowej melodii i cichego zakończenia.
Poranek został opublikowany po raz pierwszy w 1876 roku w zbiorze 10 utworów Lyric Pieces op. 54. Od razu zdobył uznanie i popularność wśród melomanów. Do dziś uważany jest za jedno z najpiękniejszych dzieł Griega.
Popularność Poranka
Poranek szybko zdobył dużą popularność, stając się jednym z najbardziej rozpoznawalnych utworów Griega. Jego nastrojowa, melancholijna melodia przypadła do gustu słuchaczom na całym świecie.
Dzięki swej prostocie i pięknu Poranek wszedł na stałe do repertuaru wielu pianistów. Do dziś jest chętnie wykonywany zarówno na estradach koncertowych, jak i w ramach nauki gry na fortepianie.
Poranek Edvarda Griega analiza dzieła
Poranek Edvarda Griega to krótka, ale arcyciekawa pod względem budowy kompozycja fortepianowa. W analizie dzieła można dostrzec charakterystyczne cechy stylu Griega.
Utwór rozpoczyna prostota - łagodna, liryczna melodia w prawej ręce przy delikatnym akompaniamencie akordów w lewej. Już tu słychać typową dla Griega melodykę, nawiązującą do folkloru norweskiego.
Kolejny motyw, kontrastujący z pierwszym, jest bardziej ruchliwy i żywiołowy. Pojawia się tu charakterystyczny dla kompozytora akompaniament w formie ostinata. Całość wieńczy powrót do melancholijnej melodii z początku i subtelne zakończenie.
Mimo niewielkich rozmiarów, Poranek ukazuje kunszt kompozytorski Griega. Przy wykorzystaniu prostych środków udało mu się stworzyć miniaturek pełen uczucia i głębi.
Poranek Griega najsłynniejsze nagrania utworu
Poranek Griega doczekał się wielu znakomitych nagrań, które ukazują bogactwo i piękno tej kompozycji. Oto kilka słynnych interpretacji tego utworu na przestrzeni lat.
Wśród historycznych nagrań na uwagę zasługują wykonania tak wybitnych pianistów jak Arthur Rubinstein czy Wilhelm Kempff. Ich interpretacje podkreślają liryczny, melancholijny charakter Poranka.
Z nowszych nagrań warto wymienić poeticzną wersję Leifa Ove Andsnesa oraz nastrojowe odczytanie Érica Le Sage’a. Oba ujawniają bogactwo nastrojów ukrytych w tej miniaturze.
Interesujące jest także wykonanie Lang Langa, łączące wrażliwość z wirtuozowską biegłością techniczną. Słuchając tych nagrań można w pełni docenić artyzm Poranka.
Popularność nagrań
Liczne znakomite nagrania Poranka Griega przyczyniły się do popularyzacji tego utworu na całym świecie. Dzięki płytom największych pianistów miłośnicy muzyki mogą wciąż na nowo odkrywać urok tej wspaniałej miniaturki.
Poranek Edvarda Griega charakterystyka utworu
Poranek to kompozycja, która doskonale oddaje charakterystyczny styl Griega. Już na pierwszy rzut ucha słychać typowe dla niego cechy.
Przede wszystkim w utworze tym wyczuwalne są inspiracje norweskim folklorem. Prosta, liryczna melodia głównego tematu bardzo przypomina traditional norweskie ballady i pieśni ludowe.
Kolejnym charakterystycznym elementem jest wykorzystanie ostinata w partii lewej ręki, dającego wrażenie akompaniamentu instrumentów ludowych. Pojawia się tu także typowa dla Griega melodyka oparta na skalach modalnych.
Poranek odznacza się też prostotą i lapidarnością formy. Mimo niewielkich rozmiarów, oddaje subtelną gamę nastrojów, od melancholii po radosny uniesienie. Jest to znakomity przykład kunsztu kompozytorskiego Griega.
Podsumowanie
W artykule przyjrzeliśmy się bliżej jednemu z najsłynniejszych dzieł Edvarda Griega - Porankowi. Poznaliśmy historię powstania tego utworu podczas pobytu kompozytora w Norwegii w 1875 roku. Zainspirowany pięknem tamtejszego krajobrazu Grieg stworzył krótką, ale bardzo wysublimowaną kompozycję fortepianową, oddającą wyjątkowy nastrój norweskiego poranka.
Przeanalizowaliśmy budowę Poranka Griega, dostrzegając w nim charakterystyczne cechy stylu kompozytora - melancholijną melodię w duchu norweskiego folkloru i zręczne wykorzystanie prostych środków do oddania bogactwa nastrojów. Porównaliśmy też różne interpretacje tego utworu w wykonaniu wybitnych pianistów.
Poranek Edvarda Griega to bez wątpienia arcydzieło w twórczości kompozytora, które na trwale wpisało się do kanonu muzyki fortepianowej. Mimo niewielkich rozmiarów, ujawnia ono kunszt i wrażliwość Griega w oddaniu piękna i charakteru norweskiej przyrody.
Mamy nadzieję, że lektura tego artykułu pozwoliła Ci lepiej zrozumieć i docenić wyjątkowość tej wspaniałej miniatury fortepianowej, jaką jest Poranek Edvarda Griega.
Tagi
Udostępnij
