Wiolonczela a kontrabas to dwa bardzo podobne do siebie instrumenty smyczkowe, które często mylone są ze sobą. Jednak pomimo wielu podobieństw, istnieje szereg różnic pomiędzy wiolonczelą a kontrabasem - zarówno jeśli chodzi o ich budowę, brzmienie, jak i technikę gry. W niniejszym artykule wyjaśnimy, czym charakteryzują się oba instrumenty i w jaki sposób je rozróżnić.
Kluczowe wnioski:- Kontrabas jest większy i cięższy od wiolonczeli, gra się na nim w pozycji stojącej.
- Wiolonczela ma jaśniejszy, wyższy dźwięk, kontrabas gra niskimi tonami.
- Wiolonczela ma 4 struny, kontrabas zwykle 3 lub 4.
- Technika gry jest podobna, ale kontrabas wymaga mocniejszego ataku smyczkiem.
- Oba instrumenty pełnią różne role w zespołach - kontrabas zwykle akompaniuje, wiolonczela gra melodię.
Różnice w budowie wiolonczeli i kontrabasu
Wiolonczela i kontrabas różnią się przede wszystkim rozmiarami i budową. Kontrabas jest znacznie większy i cięższy od wiolonczeli – ma wysokość około 180-200 cm i masę ok. 10-20 kg. Wiolonczela ma natomiast wysokość ok. 75 cm i waży zaledwie kilka kilogramów.
Inną istotną różnicą jest to, że na kontrabasie gra się w pozycji stojącej, opierając instrument o podłogę. Wiolonczela trzymana jest natomiast między kolanami w pozycji siedzącej.
Kontrabas ma też dłuższą szyjkę niż wiolonczela, a także większą liczbę progów (zwykle ok. 18-20, podczas gdy wiolonczela ma ich 7). Co więcej, kontrabas ma płaskie dno rezonansowe, a wiolonczela wypukłe.
Pudło rezonansowe
Zarówno kontrabas, jak i wiolonczela mają pudło rezonansowe wykonane z drewna. Jednak w przypadku kontrabasu drewno musi być znacznie grubsze i masywniejsze, aby wytrzymać naprężenia generowane przez struny.
Ponadto pudło kontrabasu ma najczęściej kształt łezki lub nowiutkiego księżyca, podczas gdy wiolonczela ma kształt typowy dla instrumentów smyczkowych - talii wiolonczeli.
Strojenie wiolonczeli a kontrabasu
Wiolonczela najczęściej ma 4 struny, natomiast kontrabas może mieć 3 lub 4 struny. Struny obu instrumentów różnią się też średnicą i naciągiem.
Standardowe strojenie wiolonczeli to C - G - D - A. Z kolei najpopularniejsze strojenie kontrabasu czterostrunowego to E - A - D - G, czyli o oktawę niżej niż wiolonczela. Trzystrunowy kontrabas najczęściej stroi się natomiast E - A - D.
Oznacza to, że kontrabas gra znacznie niższymi tonami i pełni funkcję basową. Wiolonczela porusza się w średnim i wyższym rejestrze ze względu na wyższe strojenie.
Czytaj więcej: Tuba Instrument Dęty Muzyczny Dęta Klasyczny Niski Ton Blaszany Dęty Wysokiej Jakości
Technika gry na wiolonczeli i kontrabasie
Technika gry na obu instrumentach jest do siebie zbliżona, ponieważ są one blisko spokrewnione. Istnieją jednak pewne różnice wynikające z odmiennej budowy i wielkości wiolonczeli i kontrabasu.
Na kontrabasie z uwagi na jego rozmiary i napięcie strun, konieczne jest użycie większej siły i bardziej zdecydowanego ataku smyczkiem. Gra na wiolonczeli wymaga lżejszego operowania smyczkiem i subtelniejszych ruchów ręki.
Pozycja podczas gry również się różni - wiolonczelista siedzi, a kontrabasista stoi, co ma wpływ na technikę lewej ręki. W przypadku kontrabasu konieczne jest stosowanie większych przesunięć lewej ręki ze względu na długą szyjkę.
Palcowanie
Zarówno na wiolonczeli, jak i kontrabasie stosuje się podobne palcowanie. Jednak na kontrabasie często używa się kciuka jako dodatkowego palca opierającego, co ułatwia grę.
Ponadto na kontrabasie stosuje się czasami uproszczone palcowanie ze względu na dużą odległość między progami.
Zastosowanie wiolonczeli i kontrabasu w muzyce
Choć oba instrumenty wywodzą się z tej samej rodziny i pełnią zbliżoną funkcję, ich rola w zespołach muzycznych jest odmienna.
Kontrabas pełni zwykle funkcję akompaniującą - zapewnia linię basową i rytmiczne wsparcie dla sekcji rytmicznej. Gra niskimi tonami, budując fundament harmoniczny utworu.
Z kolei wiolonczela, dzięki jaśniejszemu, bardziej melodyjnemu brzmieniu, częściej wykonuje partie solowe i melodie. Pełni funkcję zbliżoną do skrzypiec, tyle że w niższym rejestrze.
Dlatego w orkiestrach i zespołach kameralnych kontrabasy umieszcza się z tyłu, a wiolonczele bliżej pierwszych pulpitów obok instrumentów melodycznych.
Dźwięk wiolonczeli a dźwięk kontrabasu
Choć oba instrumenty należą do tej samej grupy smyczkowych, ich brzmienie jest wyraźnie inne.
Kontrabas ma ciemne, głębokie i pełne brzmienie o niskim rejestrze. Jego dźwięk jest mocny i nośny, dobrze nasycony.
Z kolei wiolonczela brzmi jaśniej i bardziej klarownie. Ma wyższą barwę o cieplejszym odcieniu. Jej dźwięk jest nieco mniej potężny, ale za to bogatszy w wyższe składowe harmoniczne.
Różnice w brzmieniu wynikają głównie z odmiennego strojenia i budowy obu instrumentów. Pozwalają one na uzyskanie kontrastu brzmień w zespołach muzycznych.
Wielkość i waga wiolonczeli i kontrabasu
Kontrabas jest zdecydowanie większy i cięższy od wiolonczeli. Oto zestawienie parametrów obu instrumentów:
| Instrument | Wysokość | Masa |
| Kontrabas | 180-200 cm | 10-20 kg |
| Wiolonczela | ok. 75 cm | ok. 5 kg |
Jak widać, kontrabas jest około 2-3 razy wyższy i 3-4 razy cięższy od wiolonczeli. Wynika to z jego konstrukcji - musi mieć duże rozmiary, by oddać niskie dźwięki.
Różnica we wzroście i wadze powoduje, że na tych instrumentach gra się w odmiennej pozycji - na stojąco lub siedząc. Ma to też wpływ na technikę gry i transpotowanie.
Podsumowując, wiolonczela i kontrabas to dwa pokrewne, lecz różniące się instrumenty smyczkowe. Choć łączy je wiele cech, to jednak kontrabas gra niżej, jest większy i pełni inną funkcję w zespole niż wiolonczela. Znajomość różnic między nimi pomaga docenić odrębny charakter każdego z tych instrumentów.
Podsumowanie
W niniejszym artykule porównaliśmy dwa popularne instrumenty smyczkowe - wiolonczelę i kontrabas. Okazuje się, że pomimo wielu podobieństw, różnią się one znacząco pod względem budowy, wielkości, strojenia i pełnionych funkcji.
Przede wszystkim kontrabas jest znacznie większy i cięższy od wiolonczeli. Gra się na nim w pozycji stojącej, podczas gdy wiolonczelista siedzi. Kontrabas ma też więcej strun i głębsze brzmienie niż wiolonczela.
Co więcej, kontrabas zazwyczaj pełni funkcję akompaniującą, budując linię basową utworu. Natomiast wiolonczela, dzięki jaśniejszemu brzmieniu, częściej grywa partie solowe i melodie.
Mamy nadzieję, że dzięki temu artykułowi łatwiej będzie Ci odróżnić kontrabas od wiolonczeli i lepiej docenisz wyjątkowy charakter każdego z tych instrumentów. Zapraszamy do zapoznania się z naszymi poradami dotyczącymi muzyki!
Tagi
Udostępnij artykuł
